De Smilde

Welkom op de website van de Historische Vereniging "De Smilde". In 2024 hopen we over te stappen naar een geheel vernieuwde en gemoderniseerde website, tot het zover is kunt u alle informatie over de vereniging en haar activiteiten nog op deze website vinden. Ook kunt u hier oude foto's, video's en krantenartikelen en meer over (het leven) op de Smilde in het verleden bekijken. Verder zijn ons tijdschrift Levend Verleden en de nieuwsbrieven hier in te zien.

 *** Klik hier voor de historische wandel- en fietsroutes door de Smildes ***

Op donderdag 22 augustus kwamen in de loop van de middag ongeveer 15 historische schepen aan in Smilde.  Er waren oude opduwers, skûtsjes, tjalken, pramen en sleepboten te bewonderen. De mooie oude boten lagen langs de Tramweg, die hiervoor was afgesloten. Daar stonden ook een aantal mooie klassieke tractoren opgesteld. Het was ’s middags en ’s avonds gezellig druk langs de vaart. Veel mensen kwamen een kijkje nemen bij de boten en tractoren. Verder was er o.a. koffie, thee, ijs, pizzapunten en een snoepkraam. ’s Avonds waren er optredens van De Smelthe Zangers en van muziekvereniging OBK. Voor de scheepsbemanning was een Captain’s diner georganiseerd. Heerlijke maaltijden met rauwkostsalade (die zeer in de smaak viel), bruine bonen met spek en een eveneens zeer gewaardeerde Drentse bruine bonen schotel. De meeste schippers schepten twee of meer keer hun bord vol! Uiteraard waren de maaltijden ook voor alle vrijwilligers.

De organisatie was in handen van de Historische Vereniging samen met het Bewonersplatform Smilde en de Dorpsvereniging Smilde. Wij kunnen terugkijken op een zeer gezellige, druk bezochte dag. Met dank aan al die vrijwilligers die op de één of andere manier geholpen hebben  om deze dag te organiseren.

Een dag later blijkt dat er zoveel wind staat dat de boten niet, zoals was gepland, naar Appelscha kunnen vertrekken. Een paar gingen door naar Assen. De meesten zouden proberen om laat in de middag toch nog in konvooi richting Appelscha te varen.

Binnen het bestuur ontstond enige tijd geleden het idee om de paden van het Hardersbos van naamborden te voorzien. Het gaat hier om oude lokale namen die vroeger werden gebruikt door de boeren in de omgeving. Deze oude namen dreigden in de vergetelheid te raken. Om die reden is door de Historische Vereniging het initiatief genomen deze namen terug te plaatsen. Er zijn oude kaarten geraadpleegd en de verhalen die we vooraf hoorden zijn geverifieerd. Na gesprekken met Wim Harders en Geert Feiken kwam er duidelijkheid over de namen. Wim en Geert, bedankt voor jullie medewerking en toestemming.

Anne Joldersma zocht vervolgens contact met Jannes Meinders en samen gingen zij aan de slag. Jannes gaf advies en hielp bij het ontwerpen en plaatsen van de borden. Inmiddels zijn de palen met de naamborden geplaatst en het resultaat mag er zijn. Prachtig! Op de paal staat ook een QR-code, deze verwijst naar deze website.

Wij willen Jannes Meinders hartelijk bedanken voor het enthousiast meedenken en maken van deze prachtige naamborden. Jannes heeft hier veel tijd in gestoken en ook nog een groot deel van de kosten gesponsord. Hartelijk dank, het wordt zeer gewaardeerd!

Kom eens wandelen in het Hardersbos. Via de wandelknooppunten kun je daar een mooie route lopen en zo deze nieuwe borden bewonderen. Of kies voor de uitgezette “Historische wandelroute Smilde” van 7,5 km. Deze begint op het evenemententerrein. De folder met de route vindt u daar ook. U kunt de folder ook hier bekijken (in pdf). Behalve deze wandeling staan hier ook nog historische wandelingen door Boven- en Hoogersmilde én een historische fietsroute.

Het boek van Ger Ax "ZIJ WOONDEN OP DE SMILDE" over de bevolking van Smilde in de 19e eeuw is niet meer te koop. Maar u kunt het HIER nog wel inzien.

Dat Smilde langs de Drentsche Hoofdvaart vele bruggen heeft, is bekend. Maar dat er ook prehistorische veenbruggen zijn, weet niet iedereen. Veenbruggen zijn van een andere orde, zelfs van voor onze jaartelling.

Nabij de Suermondsweg, de weg van Smilde naar Hooghalen, zijn tijdens vervening en ontginning twee van die prehistorische veenbruggen aangetroffen. Deze circa 2.80 meter brede bruggen van dwars tegen elkaar gelegde stammen waren overgroeid door veen en daardoor geconserveerd en bleven een paar duizend jaar onopgemerkt. In 1998 werd de noordelijke veenbrug gereconstrueerd. In 2013 werd deze gerenoveerd en verlengd.

Lees meer: De prehistorische veenbruggen van Smilde

De vereniging heeft uit diverse schenkingen  filmpjes gekregen over het Smilde uit vroegere jaren.
Het is natuurlijk zonde om deze in een archief te bewaren zonder dat belangstellenden er van kunnen genieten.
We zijn daarom voorzichtig begonnen filmpjes op het internet te plaatsen. zodat iedereen deze kan bekijken.
 Indien u nog oude filmpjes heeft van Smilde, zouden die hier ook geplaatst kunnen worden

		Eind jaren vijftig Bejaarden op reis naar o.a. Dolfinarium, Safari Park Beekse Bergen en een boottocht door de Biesbosch. 0:21:03 uur
		Braderie in Hoogersmilde 0:07:28 uur
		Bovensmilde deel 1  0:27:37 uur
		Bovensmilde deel 2  0:24:35 uur
		Tent 75 deel 1 en deel 2 In 1975 was er onder de naam Tent 75 een grote tentoonstelling in Smilde waar omheen allerlei activiteiten werden georganiseerd.   Volgens de organisatoren bestaat er een grote belangstelling bij de standhouders voor dezé - beurs. De beschikbare plaatsen waren in recordtijd uitverkocht. In het Activiteitencentrum, dat in het pand Rijksweg 42 is ondergebracht, zijn al enkele vlooienmarkten gehouden. Een weg die de initiatiefnemers verder willen bewandelen door voortaan elke tweede zaterdag van de maand een vlooienmarkt te organiseren.  0:16:24  0:10:24

Bestuurssamenstelling

Algemene Verordening Gegevensbescherming

Postadres bestuur: Binnenroede 15, 9422 LS  Smilde 

Via de Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. kunt u communiceren met het bestuur.

Redactie Levend Verleden

Geïnteresseerd om ook eens een artikel te schrijven of om in de redactie plaats te nemen? Neem contact op met de redactie via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. .

Adriaan Pauw was deelnemer in de club van aandeelhouders die de vervening financierden en hij vroeg in 1632 aan het Landschapsbestuur van Drenthe om hem tot Heer van Hoogersmilde te benoemen. In 1634 kreeg hij die benoeming. Hij kwam zelf niet naar Drenthe, maar stuurde zijn rentmeester. Zelf is hij waarschijnlijk nooit in Hoogersmilde geweest, maar benoemde een schulte als plaatsvervanger. Als Heer moest hij de civiele en criminele rechtspraak uitoefenen, de geschillen tussen de inwoners beslechten en de overtredingen bestraffen. Het geld van de boetes was voor hem. Rijk werd hij er niet van, maar de eer was voor hem belangrijker, zo ook het behartigen van familiebelangen.
Toen de Fransen hier in 1798 de macht in handen kregen, was het gebeurd met de Heer van Hoogersmilde. De heerlijke rechten werden afgeschaft, hoewel de schulte van Hoogersmilde nog in functie bleef tot 1803. Er werd met de verschillende dorpen, die later de gemeente Smilde vormden, heen en weer geschoven. Hoogersmilde viel onder het kerspel Diever en had een Heer die de rechtspraak uitoefende. Kloosterveen ressorteerde formeel onder het kerspel Rolde en Hijkersmilde onder Beilen. In 1795 werden Hijkersmilde en Smilde onder één schoutambt gebracht: het schoutambt Hijkersmilde-Kloosterveen. Evert Sikkens, een rijke eigenerfde boer uit Hijkersmilde, werd de eerste schulte. Hij was vóór de Franse tijd al afgevaardigde naar de Landdag als gevolmachtigde voor Hijkersmilde en Kloosterveen.

Een stukje voorgeschiedenis over het bestuur in en over de gemeente Smilde

Ca. 1620 In wat nu Hoogersmilde is, woonden toen enkele gezinnen op de hogere zandgronden. Toen ze begonnen met de vervening vanaf de kant van Diever, zo omstreeks 1620, werden er huizen gebouwd langs de gegraven vaart voor de vaste werknemers en breidde het aantal inwoners zich snel uit. Kerkelijk viel Hoogersmilde onder Diever en hoorde dan ook onder het kerspel Diever. Met de uitbreiding van de vaste bewoners en het grote aantal tijdelijke veenarbeiders was er in Hoogersmilde behoefte aan iemand die het wettelijk gezag uitoefende.
In 1798 werd er een reglement opgesteld voor de gemeente Hijkersmilde-Kloosterveen met inbegrip van Hoogersmilde. Pas in 1811 werd de naam officieel gewijzigd in gemeente Smilde. Het gemeentebestuur bestond naast de schulte als voorzitter uit vier leden, twee ervan waren assessoren (voorlopers van de latere wethouders). Gras schrijft in zijn boek "Langs de Vaart":
De eerste gemeentelijke begroting in 1807 bedroeg 505 gulden en 20 cent. ( € 227,35)
De gemeenteraadsvergaderingen werden gehouden in hotel De Veenhoop. Een bedstee diende als archiefruimte. De vergaderingen werden gehouden in een kamertje naast de gelagkamer. Er werd verteld dat de gesprekken in de gelagkamer waren te verstaan, wanneer er wat onenigheid was en iemand met stemverheffing zijn mening verkondigde. De kastelein was blij met zulke inwoners, want niet alleen de zittingen werden bij hem gehouden maar ook aangiftes van geboorten en overlijden moesten hier worden gedaan. En daar alles nog te voet ging, was je na zo'n tocht wel toe aan een borreltje. De verteringen van het gemeentebestuur tijdens hun zeldzame vergaderingen bedroegen in 1807 zo'n 100 gulden.
De hoogste post op de begroting. En dan de trouwerijen en verkiezingen nog. De kasteleins boden dan ook tegen elkaar op om het gemeentebestuur maar in hun café te krijgen.
De toenmalige burgemeester Van Riesen vond in 1866 dat het tijd werd om een gemeentehuis te laten bouwen of kopen. De gemeenteraad was tegen. In 1872 bracht raadslid Hoogerbrugge dit onderwerp weer naar voren en De Ruijter de Wildt, die toen burgemeester was, sloot zich hierbij aan. De raad ging akkoord met vijf stemmen vóór en vier tegen.
Het huis van de overleden burgemeester Van Riesen werd gekocht van zijn erfgenamen. Smilde was toen in Drenthe één van de weinige gemeenten die over een eigen gemeentehuis beschikte. Het geld moest worden geleend, f. 4000 voor het huis en f. 1000 voor de inrichting. In de begroting van 1876 was een bedrag van f. 30 opgenomen voor een nieuwe tafel in de raadszaal. Maar de raad schrapte deze post, omdat ze van mening was dat dit niet noodzakelijk was. Tot hun verrassing zagen de raadsleden op de volgende vergadering de nieuwe tafel toch staan. Op de vraag van wethouder Van Veen wie dit had besloten, antwoordde burgemeester Ebbinge dat dit niet gebeurd was krachtens een raadsbesluit, maar dat het dagelijks bestuur had besloten, nu de traktementen waren verhoogd, het bedrag dat de tafel meer kostte dan in de begroting was opgenomen, uit eigen zak te betalen. Het geld dat nodig was om de gemeente draaiende te houden moest uit plaatselijke belastingen, boetes en accijnzen komen. Pas in 1897 kwamen er rijks bijdragen voor de gemeenten.